Cú lừa khi mua đèn năng lượng mặt trời giá siêu rẻ

Trên các trang thương mại điện tử, nhiều mẫu đèn năng lượng mặt trời có giá bán khá rẻ so với các model tương tự do các công ty phân phối uy tín cung cấp. Chẳng hạn, một mẫu đèn 30W giá 120.000 - 150.000 đồng, đèn 100W giá khoảng 400.000 - 600.000 đồng hay các mẫu đèn 200W giá chưa tới 1 triệu đồng. Trong khi đó, sản phẩm có công suất tương đương của các công ty phân phối uy tín giá cao hơn gấp 3 - 5 lần. Ví dụ, đèn 24W - 50W do đơn vị phân phối Sumo Solar cung cấp có giá 600.000 - 900.000 đồng, 100W do Givasolar phân phối có giá 1 - 2 triệu đồng. Các mẫu trên 200W giá đều từ 1,5 triệu đồng trở lên.

Các sản phẩm giá rẻ được quảng cáo là chống nước, "siêu sáng" với thời gian từ 10 đến 12 tiếng, tuổi thọ đèn trên 50.000 giờ. Đèn có kèm điều khiển từ xa. Một số mẫu tích hợp cảm biến ánh sáng để tự động bật/tắt khi trời tối, hoặc cảm biến phát hiện người đi qua. Chúng có điểm chung là không có tên thương hiệu, chỉ ghi mã số chung chung, hoặc gọi chung là "Solar Light" hoặc "Solar Lighting".

Cấu tạo của đèn gồm một tấm pin mặt trời - để hấp thụ ánh sáng và chuyển hóa quang năng thành điện năng; đèn LED với số lượng bóng tùy công suất, chẳng hạn 270 LED (100W), 143 LED (60W), 110 LED (40W), 72 LED (25W) và pin Li-ion hoặc bình năng lượng để lưu trữ điện.

Trong đó, pin mặt trời là bộ phận quan trọng nhất. Theo Clean Energy Reviews, chất lượng của các tấm pin năng lượng mặt trời hiện nay chủ yếu dựa vào tế bào quang điện (solar cell), được chia thành bốn loại A, B, C, D với 24 mức. Loại A gồm các mức 1 - 8 có chất lượng tốt nhất và cho hiệu suất tạo ra điện cao nhất, tiếp đó là B từ 9 đến 16 và loại C là 17 - 24. Những tấm pin nằm ngoài mức 24 thuộc loại D có chất lượng kém nhất và không có hiệu quả.

Anh Hữu Bình, kỹ thuật viên của một công ty kinh doanh đèn năng lượng mặt trời tại TP HCM, cho hay, một số công xưởng tại Trung Quốc thường tìm mua các mẫu pin thải loại D theo "cân ký" từ nhiều nguồn khác nhau, sau đó lọc các tế bào quang điện còn sử dụng được để ghép thành tấm pin và bán ra thị trường với giá rất rẻ. "Những mẫu đèn năng lượng mặt trời giá chưa tới 200.000 đồng, nhưng được tích hợp nhiều tính năng và được quảng cáo là thời gian chiếu sáng trên 5 giờ là không thể. Những loại này có thể dùng pin loại D", anh Bình nhận định.

Theo anh Bình, tấm pin mặt trời phải qua các bước kiểm định chất lượng trước khi bán ra thị trường. Tuy nhiên, một số nơi sẽ bỏ qua các công đoạn này để tiết kiệm chi phí, do đó, giá bán sẽ rẻ hơn nhiều.

Việc dùng pin giá rẻ tiềm ẩn nhiều rủi ro. Theo anh Bình, các tấm pin được lắp ráp từ các tế bào quang điện thải loại sẽ nhanh lão hóa và nhanh giảm hiệu suất tạo ra dòng điện. Do các tế bào quang điện được ghép nối tiếp, hỏng một tế bào sẽ hỏng cả tấm pin. Các tấm pin hỏng sẽ gây ô nhiễm khi thải ra môi trường.

Thu Ngô, một chuyên gia về điện mặt trời, cho rằng pin là yếu tố quan trọng trên các loại đèn năng lượng này, do chất lượng pin sẽ ảnh hưởng đến thời gian chiếu sáng của đèn vào ban đêm.

Đối với đèn năng lượng mặt trời dân dụng, bộ lưu điện thường là pin Li-ion với dung lượng 2.000 đến 10.000 mAh. "Tương tự pin cho các thiết bị điện tử khác, pin Li-ion cho đèn năng lượng mặt trời có nhiều loại với chất lượng khác nhau tùy theo nguồn gốc sản xuất", anh Thu nói. "Pin là bộ phận dễ xuống cấp nhất. Ngoài thời gian chiếu sáng thấp, xuống cấp nhanh, người dùng có thể gặp phải nguy cơ cháy nổ, nếu pin không đạt chất lượng".

Nhiều người mua đèn năng lượng mặt trời giá rẻ đã phải vứt đi vì không đạt kỳ vọng. "Tôi đã đèn năng lượng mặt trời giá 150.000 đồng, công suất 45W, được quảng cáo là có thể sáng 8 tiếng liên tục. Nhưng sau khoảng 2 đến 3 tiếng, đèn đã tự tắt. Sau khi dùng một tháng, đèn chập chờn, lúc sáng, lúc mờ rất khó chịu", tài khoản Dat Nguyen bình luận trong một nhóm về loại đèn này trên Facebook. "Tôi đã mua một chiếc đèn 100W giá 400.000 đồng, được quảng cáo là chống nước. Nhưng sau một trận mưa, đèn không sáng nữa. Tháo bên trong, tôi mới thấy linh kiện ngấm đầy nước", tài khoản Hoàng Nguyễn nói.

Trong mọi trường hợp mua đồ điện tử nói chung và đèn năng lượng mặt trời nói riêng, người dùng nên chọn những sản phẩm có thương hiệu trên thị trường quốc tế hoặc những hãng có đại diện, đại lý tại Việt Nam.

Với đèn năng lượng mặt trời, anh Thu lưu ý rằng ngoài tấm pin, người dùng cần quan tâm đến khả năng chống nước của thiết bị vì loại đèn này thông thường được sử dụng ngoài trời, ít khi che chắn. "Nếu khả năng chống nước kém hoặc không có tính năng chống nước. Khi mưa, đèn có thể gặp tình trạng đoản mạch, thậm chí cháy", anh Thu khuyến cáo.

Bảo Lâm